Powtarzajcie za mną II
Powtarzajcie za mną II to audiowizualna instalacja wideo zrealizowana przez ukraiński kolektyw Open Group.Twórczość członków grupy opiera się na badaniach interakcji między ludźmi i kontekstem przestrzeni, tworzącymi tak zwaną otwartą sytuację. Ważnymi elementami ich prac są performatywność i współpraca z widzami i uczestnikami. Temat wojny pojawiał się w ich pracach wielokrotnie, odkąd w 2014 Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej rozpoczęły działania militarne na południowo-wschodnim obszarze Ukrainy. Projekty Open Group powstają w wyniku długotrwałego procesu, a tematy prac stale się między sobą przenikają.
Powtarzajcie za mną II jest zbiorowym portretem świadków wojny trwającej w Ukrainie. Prezentowane prace wideo powstały w 2022 i w 2024 roku. Wszyscy ich bohaterowie to cywilni uchodźcy wojenni, którzy opowiadają o wojnie zapamiętanymi dźwiękami broni, a następnie zapraszają publiczność do ich powtórzenia. Artyści wykorzystują tutaj formułę karaoke. W tym wypadku akompaniamentem nie są jednak znane przeboje, lecz wystrzały, kanonady, wycie i wybuchy, a tekstem – opisy śmiercionośnej broni. Tak brzmi ścieżka dźwiękowa wojny. Zestawienie ze sobą prac z 2022 i 2024 roku pokazuje drastyczną ciągłość pamięci, a także zmiany technologiczne. Pierwsze wideo zostało nakręcone w obozie dla tzw. wewnętrznych uchodźców pod Lwowem. Druga praca była realizowana poza Ukrainą, w lokalizacjach, które dla uczestników są bezpiecznym miejscem. Jednak w dalszym ciągu, już poza zasięgiem maratonu syren alarmowych, dźwięki wojny pozostają dla nich częścią traumy i poszerzają symbolicznie granice jej zasięgu.
Na kilka tygodni przed rosyjską inwazją Centrum Komunikacji Strategicznej i Bezpieczeństwa Informacji przy Ministerstwie Kultury i Polityki Informacyjnej rozpoczęło dystrybucję broszury Na wypadek zagrożenia lub wojny wyjaśniającej, jak zachowywać się na obszarze działań wojennych. Instrukcje różnią się w zależności od tego, czy przeprowadzony atak jest ostrzałem z karabinów szturmowych, ostrzałem artyleryjskim, ostrzałem z wielu wyrzutni rakiet, czy bombardowaniem z powietrza. Umiejętność ich rozpoznania pomaga ratować życie. Powtarzajcie za mną II ukazuje wojnę jako doświadczenie zbiorowe, niezależne od wieku, pochodzenia, statusu zawodowego i społecznego, oddając głos świadkom i zwracając uwagę na indywidualne przeżywanie katastrofy.
Publiczność może powtarzać za świadkami dźwięki broni, ucząc się języka ich doświadczenia, lub oddalić się w zaaranżowaną, bezpieczną przestrzeń baru karaoke. Nie jest to jednak zwykły bar, jaki znamy, ale instruktażowe miejsce karaoke zagrażającej nam, jeszcze bardziej militarnej przyszłości. To widmo pozostanie z nami tak długo, jak długo nacjonalistyczna polityka imperialna będzie akceptowana jako element dyplomatycznego kompromisu.
- ROK2024
- KATEGORIA Biennale Sztuki
- EDYCJA60
- CZAS TRWANIA20.04-24.11
- KOMISARZBartłomiej Sienkiewicz
- KURATORMarta Czyż
-
Udział Polski w 60. Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
mecenas: ORLEN
partner: Instytut Adama Mickiewicza, dela.art collection, Paradyż, Krupa Art Foundation
książka dofinansowana w ramach programu: DAAD Artists-in-Berlin Program ze środków Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec
partner medialny: Vogue Polska
współpraca: Instytut Polski w Rzymie
patroni medialni: Polskie Radio dla Zagranicy, Raport o stanie świata, TVP Kultura, TVP 2, Suspilne Media
sponsor inauguracji wystawy: Cisowianka Perlage
Zespół autorski
Kolektyw Open Group został założony w sierpniu 2012 roku we Lwowie przez sześciu ukraińskich artystów. Struktura grupy zmieniała się na przestrzeni lat; obecnie jej stałymi członkami są Yuriy Biley, Pavlo Kovach i Anton Varga. Zapraszają oni inne osoby, które dołączają do Open Group na czas realizacji projektów z ich udziałem. Praca kolektywu opiera się na badaniach interakcji między ludźmi i kontekstem przestrzeni, tworzącymi tak zwaną otwartą sytuację. Ważnymi elementami ich prac są performatywność i współpraca z widzami i uczestnikami.
Od 2011 roku członkowie grupy prowadzą niezależne przestrzenie artystyczne, takie jak galerie Detenpyla czy Efremova26 (2013–2014) we Lwowie. W 2013 roku otrzymali specjalne wyróżnienie PinchukArtCentre Prize, a w 2015 roku – nagrodę główną. Ich prace były prezentowane w Pawilonie Ukraińskim na 56. Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji (2015). W 2016 roku artyści Open Group byli kuratorami wystawy Stopień zależności. Kolektywne praktyki młodych ukraińskich artystów 2000–2016 w BWA Wrocław. W 2017 roku wystawiali w ramach Future Generation Art Prize@Venice 2017 (wydarzenia towarzyszące 57. Biennale w Wenecji). Na kolejnym, 58. Biennale (2019) kolektyw był kuratorem wystawy w Pawilonie Ukraińskim. W 2024 roku Open Group reprezentuje Polskę na 60. Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Wenecji z projektem Repeat after Me II.
Prace Open Group były pokazywane w wielu miejscach, jak m.in.: Albertinum, Drezno; Ludwig Múzeum, Budapeszt; Badischer Kunstverein, Karlsruhe; Narodowe Muzeum Sztuki Ukrainy, Kijów; Museum de Fundatie, Zwolle (Holandia); Belvedere 21 Museum of Contemporary Art, Wiedeń; Galeria Labirynt, Lublin; Miguel Abreu Gallery, Nowy Jork; PinchukArtCentre, Kijów; Jam Factory Art Center, Lwów; 4th Autostrada Biennale, Prizren (Kosowo); The School of Kyiv – Kyiv Biennial 2015; ARS AEVI Museum, Sarajewo.
Marta Czyż, historyczka sztuki, niezależna kuratorka, krytyczka. Mieszka i pracuje w Warszawie. W swojej praktyce wykorzystuje archiwa i najnowsze wydarzenia z historii sztuki, które mają wpływ na kulturę i ruchy społeczne. Zajmuje się badaniem historii wystawiennictwa w Polsce oraz zawodu kuratora.
Swoje wystawy realizowała m.in. w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki. BWA Zielona Góra, MOS Gorzów, Muzeum Narodowe w Szczecinie. W 2020 roku kuratorowała 10. Festiwal Sztuk Efemerycznych Konteksty w Sokołowsku oraz 9. Triennale Młodych w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. W 2022 razem z Yuriyem Bileyem zrealizowała wystawę „Towarzystwo Zniechęcenia” w Domu Spotkań z Historią w Warszawie. Regularnie publikuje w prasie artystycznej i opiniotwórczej (Dwutygodnik, Vogue Polska, Polityka, miejmiejsce, Wysokie Obcasy, Camera Austria, Follow.art). W 2015 roku wydała (wraz z Julią Wielgus) książkę „W ramach wystawy – rozmowy z kuratorami”. Stypendystka Ministra Kultury. Członkini AICA.
fot. archiwum Zachęty/Piotr Czyż