Konkurs
Wyniki konkursu na kuratorski projekt wystawy w Pawilonie Polskim na 18. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2023
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. dr hab. Piotr Gliński, zaakceptował w dniu 10 listopada 2022 r. rekomendowany przez Jury konkursu zwycięski projekt „Układane” kuratora Jacka Sosnowskiego z udziałem Anny Barlik i Marcina Strzały, do realizacji w Pawilonie Polskim na 18. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2023.
W dniu 27 października 2022 roku w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki odbyły się obrady Jury konkursu na kuratorski projekt wystawy w Pawilonie Polskim na 18. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2023. Jury, powołane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, obradowało w składzie: Mateusz Adamkowski, prof. Jerzy Bogusławski, Jarosław Denisiuk, Tadeáš Goryczka, Dominika Janicka, dr Janusz Janowski, Agnieszka Kalinowska-Sołtys, Dorota Leśniak-Rychlak, Wojciech Mazan, Barbara Schabowska, dr hab. inż. arch. Bolesław Stelmach (Przewodniczący Jury), prof. dr hab. Andrzej Szczerski (nieobecny), Piotr Walkowiak. Jury spośród 34 zakwalifikowanych do konkursu zgłoszeń jako zwycięski wybrało projekt „Układane” kuratora Jacka Sosnowskiego z udziałem Anny Barlik i Marcina Strzały i wystosowało następujące oświadczenie:
Żyjemy w post-cyfrowej rzeczywistości, której nie rozumiemy do końca; która zostawia nas zagubionymi i bezbronnymi. Laboratorium przyszłości architektury od którego zależy życie przyszłych pokoleń nie może polegać wyłączanie na algorytmie, najnowsze technologie nie mogą pomijać humanistycznego wymiaru przekształcania przestrzeni. Zaproponowana instalacja ma zderzyć nas z anonimowymi, obcymi siatkami metalowych modułów aby uzmysłowić problem nadmiernego zaufania do parametryki algorytmów.
„A zatem zawierzamy logice algorytmów, które w sensie poznawczym, nie są odzwierciedleniem naszej optyki. Tworząc wypaczone procesy przetwarzania informacji ryzykujemy tworzenie wypaczonego świata” – czytamy w opisie autorskim.
Intencją wybranej pracy, jest wskazanie że jedynym i ostatecznym podmiotem rozwoju przestrzeni jest jej humanistyczny wymiar.
Projektem Rezerwowym został projekt „Miejsce Troski” kuratorek Agnieszki Kacprzak i Iwony Kalenik.
Intencje pracy oddają znakomicie słowa Martina Hagglunda „Ponieważ wszystko co robimy i wszystko, co kochamy, może się skończyć, jesteśmy zobowiązani do troski”. Autorki w przestrzeni Pawilonu Polskiego kreują wielowarstwową narrację „o troskliwej wrażliwości” przestrzeni otaczającego nas świata. „Kojąca opowieść, stojąca w opozycji do języka siły, rywalizacji, hierarchii i kategoryzacji, wydaje się słaba swoją delikatnością. Jednak ontologiczna zmiana w kierunku wrażliwego i troskliwego zadawania pytań (…) może okazać się tym, czego potrzebuje świat”. Ekspozycja – na podłodze i ścianach w przestrzeni pawilonu ma wielowymiarową, dotykalną, zmysłową wartość. Ni to lapidarium, ni to kolekcje odnalezionych na plaży czy w lesie fragmentów natury, ułamków naszego życia. Kamień, drewno, tynk, metal – fragmenty przedmiotów są nośnikiem emocji. A jednocześnie ich przypadkowe zbiory podobne są do próbek materiałów w trakcie budowy domu, które gromadzi architekt w swojej pracowni. Przekształcenie przestrzeni jest troską zaklętą w proces, jest wrażliwym opowiadaniem.
18. Międzynarodowa Wystawa Architektury — La Biennale di Venezia
20 maja–26 listopada 2023
kuratorka generalna: Lesley Lokko
temat przewodni: „Laboratorium przyszłości” [eng. The Laboratory of the Future]
https://www.labiennale.org/en/architecture/2023
Udział Polski w 18. Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
Zgodnie z postanowieniami regulaminu, wszystkie dopuszczone do konkursu projekty zostają upublicznione w formie wybranej przez organizatora konkursu. Udostępniane są koncepcje wystaw oraz streszczenia scenariuszy wszystkich złożonych na konkurs projektów, natomiast pełne scenariusze wraz z wizualizacjami udostępnione są tylko w przypadku dodatkowej zgody kuratorów.
Ogłoszenie o konkursie
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki ogłaszają KONKURS na kuratorski projekt wystawy, do realizacji w Pawilonie Polskim, prezentowanej w ramach 18. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji w 2023 roku, której kuratorką generalną jest Lesley Lokko (temat przewodni: Laboratorium przyszłości [eng. The Laboratory of the Future]). Projekt powinien poruszać zagadnienia istotne dla współczesnej sytuacji architektury, zarówno w wymiarze lokalnym jak i globalnym.
Kuratorski projekt wystawy powinien zawierać koncepcję wystawy, pełny scenariusz wystawy wraz z wizualizacją, streszczenie scenariusza wystawy oraz kosztorys produkcji projektu.
Kurator projektu, a w przypadku zespołu kuratorskiego przynajmniej jedna osoba musi posiadać:
—wykształcenie wyższe;
—dobrą znajomość zagadnień współczesnej architektury, doświadczenie kuratorskie w organizowaniu wystaw;
—dobrą znajomość języka angielskiego.
Projekt należy złożyć bez umieszczonego na nim nazwiska kuratora projektu. Na projekcie należy umieścić godło, a następnie powtórzyć je na załączonej kopercie, w której należy umieścić następujące informacje:
—powtórzenie godła
—imię i nazwisko kuratora
—adres mailowy i pocztowy, numer telefonu kuratora
—CV kuratora
—wypełnione i podpisane „Oświadczenie kuratora”, które stanowi załącznik do regulaminu.
Koncepcja wystawy oraz streszczenie scenariusza zostaną upublicznione po ogłoszeniu wyników konkursu. Udostępnienie pełnego scenariusza wystawy wraz z wizualizacją projektu nastąpią za pisemną zgodą kuratora.
Termin składania projektów upływa z dniem 30 września 2022 roku. Decyduje data wpływu do kancelarii Organizatora na adres:
Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3
00-916 Warszawa
z dopiskiem „Biennale Architektury 2023”
Pełne warunki i zasady uczestnictwa w konkursie zawarte są w regulaminie konkursu.
Do pobrania:
—regulamin konkursu [pdf]
—plany Pawilonu Polskiego [zip]
Dodatkowe informacje o konkursie:
—Joanna Waśko j.wasko@zacheta.art.pl
18. Międzynarodowa Wystawa Architektury — La Biennale di Venezia
20 maja–26 listopada 2023
kuratorka generalna: Lesley Lokko
temat przewodni: Laboratorium przyszłości [eng. The Laboratory of the Future]
więcej o Biennale Architektury 2023
Oficjalny tytuł 18. Międzynarodowej Wystawy Architektury brzmi Laboratorium przyszłości [eng. The Laboratory of the Future]
Dzięki coraz to nowszym technologiom — mówi Lesley Lokko — udaje nam się czasem uchwycić nieprzefiltrowany obraz życia w tych częściach świata, których nigdy nie będzie nam dane odwiedzić, a co dopiero zrozumieć. Niemniej jednak umiejętność jednoczesnego dostrzegania tego, co dalekie i bliskie, jest formą — jak ujęli to w znanych powszechnie wypowiedziach W.E.B. Du Bois i Frantz Fanon — „podwójnej świadomości”, wewnętrznego konfliktu przeżywanego przez wszystkie grupy podporządkowanych bądź skolonizowanych, konfliktu obejmującego nie tylko to, co dzieje się „tam”, a więc w miejscach określanych jako kraje rozwijające się, trzeci świat czy świat arabski, ale również „tutaj”, w scenerii i metropoliach globalnej Północy. W Europie dużo się mówi o mniejszościach i różnorodności, ale mniejszości na Zachodzie są tak naprawdę globalną większością, zaś różnorodność stała się normą. Jest tylko jedno miejsce na naszej planecie, w którym łączą się i przenikają najważniejsze kwestie związane z równością, rasą, nadzieją i obawą. To Afryka. Z antropologicznego punktu widzenia wszyscy jesteśmy Afrykanami. A to, co się dzieje w Afryce, dotyczy nas wszystkich.
Uzasadniając swój wybór, Lesley Lokko powiedziała, że tytuł wystawy można rozumieć na kilku poziomach:
Po pierwsze Afryka istotnie jest laboratorium przyszłości. Jesteśmy najmłodszym z kontynentów, ze średnią wieku niższą o połowę w porównaniu z Europą czy Stanami Zjednoczonymi i o dekadę w porównaniu z Azją. Jesteśmy również kontynentem, który najszybciej się urbanizuje, w tempie około 4% rocznie. Ten szybki i w dużej mierze niekontrolowany rozwój odbywa się zazwyczaj kosztem lokalnych środowisk i ekosystemów, dlatego stoimy dziś w obliczu zmian klimatycznych zachodzących na poziomie zarówno regionalnym, jak i globalnym. Pozostajemy nadal kontynentem o niskim poziomie zaszczepienia wynoszącym około 15%, mimo to odnotowaliśmy najniższą liczbę zgonów i infekcji, czego środowisko naukowe nie potrafi przekonująco wyjaśnić. I chociaż tak często znajdowaliśmy się po złej stronie historii, pozbawieni nadziei, to jednak w tym przypadku nasza wytrwałość, samowystarczalność i długa tradycja opieki medycznej silnie zakorzenionej we wspólnocie nieoczekiwanie przechyliła szalę na naszą korzyść. Wieloletnia, naznaczona traumą historia przymusowych migracji i związanego z nimi transatlantyckiego handlu ludźmi stanowi fundament, na którym dziś prowadzona jest walka o prawa człowieka i budowanie społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie. W trakcie licznych dyskusji o dekarbonizacji nie wolno nam zapomnieć, że to właśnie ciała czarnych stały się niejako pierwszym paliwem napędzającym europejską ekspansję kolonialną, która ukształtowała oblicze nowoczesnego świata. Równość ras i sprawiedliwość klimatyczna to dwie strony tego samego medalu.
Nadzieja jest jednak silną walutą. Mieć nadzieję to znaczy być człowiekiem. Patrząc z osobistej perspektywy, mogę powiedzieć, że moją dzisiejszą obecność przy tym stole zawdzięczam niestrudzonej walce o bardziej otwarty, sprawiedliwy i egalitarny świat prowadzonej przez poprzednie pokolenia. Wizja społeczeństwa nowoczesnego, zróżnicowanego i inkluzywnego jest niezwykle nośna i pociągająca, jednak dopóki pozostaje w sferze wyobraźni, jest niczym więcej jak tylko mirażem. Dziś potrzeba nam czegoś, co działa mocniej niż obraz, a jak pokazuje historia, to właśnie architekci odgrywają kluczową rolę w przekuwaniu wizji w rzeczywistość.
Po drugie, samo Biennale w Wenecji jest również rodzajem laboratorium przyszłości — to czas i przestrzeń refleksji o roli i miejscu architektury w naszym świecie — tym dzisiejszym, i tym, który nadejdzie. Dzisiaj słowo „laboratorium” kojarzy się przede wszystkim z eksperymentami naukowymi, wywołuje w naszej wyobraźni obraz określonego pomieszczenia czy budynku. Jednak jak wskazuje Richard Sennet, socjolog badający pojęcie „pracowni”, z którego wywodzi się słowo „laboratorium” [z łac. labor – praca], koncept pracy zespołowej można rozumieć znacznie szerzej. W starożytności zarówno w Chinach, jak i w Grecji pracownie – ówczesne warsztaty — były najważniejszymi centrami skupiającymi życie społeczne. Po zakończeniu wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych były niewolnik Booker T. Washington zainicjował projekt polegający na tym, że wyzwoleni niewolnicy opuszczali swoje domy i kształcili się w dwóch wzorcowych instytutach — Hampton i Tuskegee, po czym wracali do lokalnych społeczności. Najważniejsze było to, że podczas takiej tymczasowej relokacji dzięki codziennym kontaktom z nowymi ludźmi — już na równej płaszczyźnie — oraz wzajemnej wymianie doświadczeń wyrabiali w sobie poczucie wartości i umiejętność współpracy.
Naszą wystawę postrzegamy właśnie jako rodzaj warsztatów — laboratorium, w którym architekci i praktycy działający w poszerzonym obszarze kreatywnych dyscyplin przedstawią przykłady swoich aktualnych działań i w ten sposób wytyczą ścieżkę, którą podąży publiczność (pozostali uczestnicy i widzowie), wyobrażając sobie, co może przynieść przyszłość.
31 maja 2022
Wersja oryginalna oświadczenia
- ROD POLONIA – Daria Malicka, Michał Centkowski, Grzegorz Layer
- nie-pokoje – Mikołaj Cichocki, Maria Anna Moskal, Bartosz Teodorczyk
- plaża z recyklingu – Arkadiusz Kiernicki
- Dare to create – Maciej Cholewa, Jakub Gondorowicz (Archipolo), Wojciech Hryszkiewicz (Archipolo), Aleksander Maciak (Archipolo)
- Odzyskiwanie przyszłości – Jakub Bąk, Agnieszka Błońska
- Syntetyczne sny. Wielokierunkowy świat wspólnej przyszłości – Magdalena Górecka
- Laboratorium Przyszłości: Tu i teraz – Agnieszka Suchocka
- Elephant in the room – Sara Czerwińska, Alicja Gzowska, Agnieszka Kotschy, Wojciech Lesiak, Anna Syska
- Obojętność, obopólność. Dychotomie granicy – Szymon Olber, Piotr Sokołowski
- Stół Wspólny – Aleksandra Redzisz, Jan Przedpełski
- deColoNNize – A-A Collective (Zygmunt Borawski, Srdjan Zlokapa, Furio Montoli, Martin Marker), Michał Murawski
- Miejsce Troski – Agnieszka Kacprzak, Iwona Kalenik [PROJEKT REZERWOWY]
- TRANSFORM! – Paweł Brylski
- Kryptyk Statystyczny – Andrzej Olejniczak
- Solaris – Anna Lipiarz
- ARCHITEKTURA JEST KOBIETĄ dzięki temu jest dla wszystkich – FERWOR (Katarzyna Strzelecka-Paciorek, Paweł Paciorek)
- TWÓJ WYBÓR Przyszłość zależy od naszej teraźniejszości – FERWOR (Katarzyna Strzelecka-Paciorek, Paweł Paciorek)
- MORALNOŚĆ – Anna Grajper-Dobiesz, Sebastian Dobiesz
- Lodowiec / Kształty Przyszłości / Delikatność i Moc – Marzena Turek-Gaś
- Wiara, Nadzieja, Miłość – Waldemar Tatarczuk
- Z kawałka ziemi – Dorota Brauntsch, Monika Brauntsch, Stanisław Kempa, Ewa Kierklo
- TERRA XXX. Manifest architektonicznego marzycielstwa – Małgorzata Jędrzejczyk
- W międzyczasie – Paweł Gawlik, Zuzanna Mielczarek, Zofia Piotrowska, Łukasz Stępnik, Milena Trzcińska
- SĄSIEDZI. NA GRANICY POZNANIA – Izabela Brola-Cieśluk, Joanna Juszczak, Piort Juszczak
- TWIERDZA EUROPA Nowa architektura granic europejskich – Stanisław Welbel
- układane – Jacek Sosnowski [PROJEKT ZWYCIĘSKI]
- WYBIERZ PRZYSZŁOŚĆ – Jakub Lipski
- PRZEPŁYWY – FUNDACJA MIASTONATURA (Małgorzata Stolarska-Fronia, Katarzyna Billik, Małgorzata Bonowicz, Michał Czerwiński, Małgorzata Dembowska, Anna Dobek-Lenczewska, Anna Majewska-Karolak, Jakub Matela, Barbara Płonczyńska, Agnieszka Radziszewska, Zuzanna Rosińska, Michał Sokołowski)
- POZA CENTRUM – Warebi Brisibe, Sofia Dyak, Alicja Gzowska, Łukasz Stanek
- Gruzy Odzyskane – Adam Przywara
- Common Sense – Urszula Kuc-Petelska, Zofia Kurczych, Igor Łysiuk, Barbara Majerska, Aleksandra Piotrkowicz, Michał Pyka, Małgorzata Romanowicz, Ewa Solarz, Dominika Zielińska
- LIGHT PAVILION – Karolina Hałatek, Urszula Kuc-Petelska, Zofia Kurczych, Igor Łysiuk, Barbara Majerska, Aleksandra Piotrkowicz, Michał Pyka, Małgorzata Romanowicz, Ewa Solarz, Dominika Zielińska
- Iwona Bogusławska, Martyna Regent, Jan J. Zygmuntowski
- BAZAAR POLONIA – Anastasiia Tsisar