Przewodniczący La Biennale di Venezia Pietrangelo Buttafuoco oraz kurator 19. Międzynarodowej Wystawy Architektury Carlo Ratti przedstawili tytuł i temat Biennale Architektury 2025, które odbywać się będzie od 10 maja do 23 listopada 2025 roku (poprzedzone otwarciem w dniach 8 i 9 maja) na terenie Giardini, w Arsenale oraz innych lokalizacjach w Wenecji.
Tytuł Biennale Architektury 2025 brzmi Intelligens. Naturalne. Sztuczne. Wspólne. Carlo Ratti tłumaczy go następująco: „Tytuł Międzynarodowej Wystawy Architektury ogłaszany jest zazwyczaj po angielsku i włosku. Natomiast w 2025 roku odwołanie do wspólnego łacińskiego źródłosłowu intelligens sprawi, że ten sam tytuł będzie obowiązywać w obu językach. Tytuł Intelligens ma związek z nowoczesną koncepcją «inteligencji», ale odsyła też do szerszego wachlarza znaczeń ze względu na ostatnią sylabę «gens», która po łacinie oznacza «ludzi». Daje to początek nowej, fikcyjnej bazie słowotwórczej, która wskazuje, jaka powinna być inteligencja przyszłości: włączająca, wieloraka i obdarzona wyobraźnią przekraczającą to, co znamy dziś jako sztuczną inteligencję”.
„19. Międzynarodowa Wystawa Architektury poświęcona będzie obszarom zabudowanym oraz różnym dziedzinom, które je kształtują. Jak wyjaśnia kurator, architektura będzie głównym, ale nie jedynym poruszanym zagadnieniem. Zostanie pokazana w szerszej perspektywie obejmującej sztukę, inżynierię, biologię, analitykę danych, nauki społeczne i polityczne, astronomię i inne, wiążąc każdą z tych dyscyplin z materialnością przestrzeni miejskiej.
Obszary zabudowane są jednymi z największych trucicieli atmosfery. Czyni to z architektury istotny czynnik odpowiedzialny za degradację naszej planety. Czy w obliczu narastającego kryzysu klimatycznego musimy biernie godzić się z jej destrukcyjnym wpływem? A może da się zaproponować nie tylko kosmetyczne, ale konkretne rozwiązania, które będą efektywne i szybko przyniosą rezultaty?
Wystawa ma ambicję wskazywać drogę ku przyszłości. Pokazać, że istnieje wiele różnych, inteligentnych sposobów rozwiązywania palących problemów. Zaprezentowany zostanie zbiór projektów koncepcyjnych i wielu eksperymentalnych działań, których przedmiotem jest «inteligencja» rozumiana jako umiejętność dostosowania się do zastanego środowiska nawet w warunkach niedostatku zasobów, wiedzy i mocy.
Obiekty, budynki i plany urbanistyczne zostaną zaprezentowane w układzie odzwierciedlającym różnorodność i wszechobecność inteligencji – naturalnej, sztucznej, wspólnej oraz ich wzajemnych interakcji. Choć niektóre pomysły nie przetrwają próby czasu, inne mogą okazać się kluczem do naszej odnowy.
Wystawa osadza architektki i architektów w roli «mutagenów», czyli czynników odpowiedzialnych za stymulowanie naturalnych procesów ewolucji i kształtowanie ich nowych kierunków. Inspirowana wieloma obszarami nauki prezentacja ma na celu przyspieszyć przemiany zachodzące w dzisiejszym świecie z odwagą podejmując ryzyko i ucząc się na błędach, aby stworzyć lepszą przyszłość”.
CZTERY METODOLOGICZNE FILARY WYSTAWY
Transdyscyplinarność: projekty architektoniczne będą owocem współpracy ekspertek i ekspertów z różnych dziedzin w celu wykorzystania wszelkich możliwości poszerzania horyzontów wiedzy naukowej.
Żywe Laboratorium: ponieważ Pawilon Centralny w Giardini będzie w 2025 roku w remoncie, jego rolę spełni szereg innowacyjnych projektów specjalnych. Zewnętrzne otoczenie obiektów wystawienniczych Biennale na terenie Wenecji przeistoczy się w ich ramach w interaktywne Żywe Laboratorium, integrujące różnorodne, współdziałające formy inteligencji.
Przestrzeń dla idei: obecny kryzys nakazuje oparcie się w projektowaniu na współpracy. Dlatego od 7 maja 2024 roku na stronie internetowej La Biennale działa publiczna platforma służąca do zgłaszania koncepcji. Jej celem jest znaczące wzbogacenie różnorodności wysłuchiwanych głosów, wizji i propozycji.
Protokół cyrkularności: wystawa ma ambicję wskazywać odważne cele w dziedzinie cyrkularności. Powstanie „Manifest cyrkularności” wyznaczający przejrzyste kierunki działań i nowy standard dla przyszłych wydarzeń kulturalnych.
Fotografia: Pawilon Centralny, Giardini della Biennale, fot. Bartosz Górka/archiwum Zachęty